چغندر بهعنوان یکی از محصولات استراتژیک در کشاورزی، نقش مهمی در صنایع غذایی و تولید قند دارد. اما این محصول مانند بسیاری از گیاهان زراعی، در معرض بیماریهای قارچی قرار دارد که میتوانند باعث کاهش عملکرد و کیفیت آن شوند. برای کنترل این بیماریها، استفاده از قویترین قارچکشها که بتوانند بهطور مؤثر و سریع قارچها را از بین ببرند، ضروری است.
در این مقاله، به بررسی مهمترین بیماریهای قارچی چغندر، ویژگیهای قویترین قارچکشها، نحوه استفاده بهینه از آنها و نکات ایمنی مرتبط با سموم قارچکش خواهیم پرداخت.
برخی از بیماریهای قارچی، خسارتهای قابلتوجهی به مزارع چغندر وارد میکنند و نیاز به استفاده از سموم قارچکش قوی و مؤثر دارند. مهمترین این بیماریها عبارتاند از:
۱. لکه برگی سرکوسپورایی (Cercospora Leaf Spot)
این بیماری که توسط قارچ Cercospora beticola ایجاد میشود، باعث لکههای قهوهای کوچک با حاشیه قرمز روی برگهای چغندر شده و در نهایت منجر به خشک شدن و ریزش برگها میشود. این بیماری عملکرد محصول را بهشدت کاهش میدهد و نیاز به قارچکشهای سیستمیک و قوی دارد.
۲. سفیدک سطحی (Powdery Mildew)
عامل این بیماری قارچ Erysiphe betae است که با تشکیل لایهای سفیدرنگ روی برگها، فرآیند فتوسنتز را مختل میکند و منجر به کاهش رشد گیاه و عملکرد محصول میشود.
۳. سفیدک داخلی (Downy Mildew)
قارچ Peronospora farinosa عامل این بیماری است که باعث زرد شدن برگها و رشد نامنظم گیاه میشود. سفیدک داخلی چغندر در شرایط مرطوب و خنک گسترش مییابد و باید با قارچکشهای قوی کنترل شود.
۴. پوسیدگی ریشه فوزاریومی (Fusarium Root Rot)
قارچ Fusarium oxysporum باعث زرد شدن برگها، توقف رشد و پوسیدگی ریشه میشود. این بیماری معمولاً در خاکهای آلوده و شرایط گرم و خشک گسترش مییابد.
۵. پوسیدگی ریشه ریزوکتونیایی (Rhizoctonia Root Rot)
این بیماری که توسط قارچ Rhizoctonia solani ایجاد میشود، باعث ایجاد زخمهای قهوهای روی ریشه شده و در نهایت موجب پوسیدگی و کاهش عملکرد محصول میشود.
یک قارچکش قوی باید دارای ویژگیهای زیر باشد:
مانند: پروپیکونازول، تیبوکونازول، فلوتریافول
مانند: آزوکسیاستروبین، پیراکلواستروبین
مانند: تیوفانات متیل، کاربندازیم
مانند: ایپریدیون
مانند: هیدروکسید مس، اکسیکلراید مس
۱. استفاده از لباس محافظ، ماسک و دستکش هنگام سمپاشی
۲. رعایت دوره کارنس (زمان انتظار قبل از برداشت محصول)
۳. عدم تخلیه باقیمانده سموم در آبهای سطحی و زیرزمینی
۴. دور نگه داشتن کودکان و دامها از مزارع سمپاشیشده
۵. عدم ترکیب قارچکشها با سایر سموم بدون مطالعه دستورالعمل
برای کنترل بیماریهای قارچی در مزارع چغندر، انتخاب قویترین و مؤثرترین قارچکشها ضروری است. ترکیب روشهای پیشگیری، استفاده صحیح از قارچکشهای سیستمیک و تماسی، رعایت نکات ایمنی و تناوب سموم میتواند عملکرد محصول را بهبود بخشد. همچنین، ترکیب روشهای بیولوژیکی و مدیریت زراعی با قارچکشهای شیمیایی، راهکاری پایدارتر برای محافظت از چغندر در برابر بیماریهای قارچی خواهد بود.